მედია და ინფორმაციული წიგნიერება (MIL) თანამედროვე განათლების სისტემის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კომპონენტი გახდა, რომელიც ხელს უწყობს კრიტიკული აზროვნების განვითარებას, დეზინფორმაციასთან გამკლავებას და ციფრული უნარების გაძლიერებას. UNESCO-ს „მედია და ინფორმაციული წიგნიერების სასწავლო გეგმის შემუშავების გლობალური სტანდარტების“ დოკუმენტი აღნიშნავს, რომ მედიაწიგნიერების მოკლე თუ გრძელვადიანი ინიციატივები ინკლუზიური, ადგილობრივ კონტექსტთან შესაბამისი და პრაქტიკაზე ორიენტირებული უნდა იყოს.

ქვემოთ წარმოდგენილია MIL-ის გლობალური სტანდარტების ძირითადი პრინციპები.

1. ინტერდისციპლინურობა და ინტეგრაცია
მედიაწიგნიერება მხოლოდ ცალკეულ საგნად არ უნდა ისწავლებოდეს, არამედ ინტეგრირებული უნდა იყოს სხვადასხვა საგნებში, მათ შორის ისტორიაში, უცხო ენებში, სამოქალაქო განათლებაში და ტექნოლოგიებში. მაგალითად, მათემატიკის გაკვეთილზე მოსწავლეები გაანალიზებენ სტატისტიკით მანიპულაციის, ხელოვნების გაკვეთილზე გამოსახულების ფაბრიკაციის, ხოლო ისტორიის გაკვეთილზე გაყალბებული წარსულის შემთხვევებს.

2. კომპეტენციებზე დაფუძნებული სწავლება
მედიაწიგნიერება მხოლოდ ინფორმაციის მიღებას არ გულისხმობს – ის უნარების ერთობლიობაა, რომელიც ადამიანს ეხმარება იყოს ციფრული სამყაროს გონიერი მომხმარებელი. შესაბამისად, სასწავლო გეგმის შექმნისას მნიშვნელოვანია ისეთი კომპეტენციების განვითარება, როგორებიცაა: ინფორმაციის მოძიება და ანალიზი, დეზინფორმაციის ამოცნობის ტექნიკები, ციფრული ეთიკა და მედიის გავლენის გააზრება.

3. ციფრული წიგნიერება და ხელოვნური ინტელექტი
დღესდღეობით, მედიაწიგნიერება აღარ შემოიფარგლება მხოლოდ ინფორმაციის გაფილტვრითა და კრიტიკული აზროვნებით – ის მოიცავს ციფრულ უნარებს, ინფორმაციის ლოგიკურ ანალიზს და ხელოვნური ინტელექტის (AI) ეთიკურ გამოყენებას. მოქალაქეებმა მიზანშეწონილია იცოდნენ, როგორ მუშაობენ ალგორითმები, როგორ იქმნება და ვრცელდება ინფორმაცია ციფრულ პლატფორმებზე და რა გავლენას ახდენს AI ინფორმაციის აღქმასა და საზოგადოებრივ დისკურსზე.

4. ინკლუზიურობა და მრავალფეროვნება
მედიაწიგნიერების სწავლება ადაპტირებული უნდა იყოს თითოეული ქვეყნის დამახასიათებელ სოციალურ, ეკონომიკურ და კულტურულ რეალობაზე. მედიაწიგნიერებამ და მასთან დაკავშირებულმა მოკლე და გრძელვადიანმა ინიციატივებმა მრავალფეროვანი ჯგუფების ჩართულობა უნდა უზრუნველყონ, ასაკის, განათლების დონისა თუ საცხოვრებელი ადგილის მიუხედავად. განსაკუთრებული ყურადღება კი უნდა დაეთმოს მოწყვლად ჯგუფებს (მაგ.: 65 + ასაკობრივი ჯგუფი, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები, ეთნიკური უმცირესობები, სოფლად მცხოვრები ან რთულად მისასვლელი დასახლების მაცხოვრებელები, ფინანსურად არახელსაყრელ მდომარეობაში მყოფი ადამიანები).

5. ერთიანი საზოგადოებრივი მიდგომა (Whole-of-Society Approach) 
მედიაწიგნიერების ეფექტიანი დანერგვა მოითხოვს შესაბამისი სახელმწიფო ინსტიტუტების, მედია და განათლების სექტორების და სამოქალაქო საზოგადოების კოორდინირებულ თანამშრომლობას. შესაბამისად, სასურველია, რომ თანამშრომლობა ეფუძნებოდეს საერთო მიზნებს და მიდგომებს, რათა მიღწეულ იქნას მდგრადი და მასშტაბური შედეგები.

წყარო:
https://www.unesco.org/sites/default/files/medias/files/2022/02/Global%20Standards%20for%20Media%20and%20Information%20Literacy%20Curricula%20Development%20Guidelines_EN.pdf