ხელოვნური ინტელექტი და მედიაწიგნიერება
03 ივლ. 2023
2937 ნახვა

ხელოვნური ინტელექტი იგივე AI კომპიუტერული ალგორითმია, რომელიც ასრულებს ისეთ ინტელექტუალურ ქმედებებს, რომლებიც, როგორც წესი, დამახასიათებელია მხოლოდ ადამიანისთვის. მისი სისტემები შექმნილია მონაცემების აღქმისა და ინტერპრეტაციისთვის, მრავალმხრივი მსჯელობისა და მიუკერძოებელი გადაწყვეტილების მისაღებად. ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმს შეუძლია ისწავლოს გამოცდილებიდან და გენერირებული მონაცემთა ბაზებიდან.  ეს სისტემები მიზნად ისახავს ადამიანის შემეცნებითი შესაძლებლობების გამეორებას ან სიმულაციას, რაც მათ საშუალებას აძლევს გადაჭრას პრობლემები და დაუკავშირდეს სამყაროს ისეთი გზებით, რომლებიც მიმსგავსებულია ადამიანის ინტელექტთან.

ევროპის საბჭო, ხელოვნურ ინტელექტს განმარტავს, როგორც: „მეცნიერებების, თეორიების, ტექნოლოგიების ერთობლიობა, რომლის მიზანია ადამიანის კოგნიკური უნარების  მანქანის მიერ რეპროდუცირება. არსებული განვითარების დონის გათვალისწინებით, ხელოვნური ინტელექტი ნიშნავს ადამიანის მიერ გასაკეთებელი რთული ინტელექტუალური დავალებების მანქანისთვის დელეგირებას.”

ბოლო ათწლეულების განმავლობაში ხელოვნურ ინტელექტს გამოიყენებს ყველა დიდი კომპანია. იგი გამოიყენება ისეთ სფეროებში, როგორიცაა მეტყველების ამოცნობა, გამოსახულების და ვიდეო ანალიზი, უპილოტო მანქანები, სარეკომენდაციო სისტემები, ვირტუალური ასისტენტები, ჯანდაცვის დიაგნოსტიკა, ფინანსური ანალიზი და მრავალი სხვა. ევროკავშირის ქვეყნები აცხადებენ, რომ ის ქვეყნები, რომლებიც ყველაზე აქტიურად გამოიყენებენ ხელოვნურ ინტელექტს, ბევრად უფრო სწრაფად განვითარდებიან ვიდრე სხვები, რაც გულისხმობს, რომ ეს მომავალია. შესაბამისად, მნიშვნელოვანია მოსწავლეებს, რომლებსაც მოუწევთ ხელოვნური ინტელექტის სამყაროში ცხოვრება, ზუსტად ესმოდეთ რა არის ის, რა დადებითი თუ უარყოფითი გავლენა შეიძლება მოახდინოს ამ ტექნოლოგიამ ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.

რატომ არის მნიშვნელოვანი ხელოვნური ინტელექტის სწავლება მედიაწიგნიერი საზოგადოების ჩამოყალიბებისთვის?

მედია სამყაროს შეცნობა: ხელოვნური ინტელექტი სულ უფრო მეტ გავლენას ახდენს და აყალიბებს მედია გარემოს, შინაარსის შექმნიდან გავრცელებამდე და მოხმარებამდე. ხელოვნური ინტელექტის შესახებ სწავლებით, მოსწავლეები იძენენ ცოდნას ტექნოლოგიებისა და ალგორითმების შესახებ. ეს ცოდნა საშუალებას აძლევთ, ეფექტურად  და კრიტიკულად შეაფასონ მათ მიერ მოხმარებული ინფორმაცია.

მიკერძოებულობისა და მანიპულაციის ამოცნობა: ხელოვნური ინტელექტის ალგორითმი შესაძლოა ისე იყოს დაპროგრამებული, რომ გამოიწვიოს საზოგადოების მიკერძოებულობა და ინფორმაცია აზრთა მანიპულირებისთვის გამოიყენოს. ხელოვნური ინტელექტის  შესწავლით, მოსწავლეებს უვითარდებათ პოტენციური მიკერძოების, მანიპულაციების ამოცნობისა და ანალიზის უნარები, რაც მათ აძლევს შესაძლებლობას ეჭვქვეშ დააყენონ და გადაამოწმონ მედიის შინაარსის სიზუსტე და სამართლიანობა.

სანდოობისა და ავთენტურობის შეფასება: AI ტექნოლოგიებს შეუძლია შექმნას რეალისტური ყალბი მედია, მაგალითად როგორიცააDeep Fake” ან ხელოვნური ინტელექტის მიერ გენერირებული ისეთი ტექსტი, რომელიც ძალიან ჰგავს სიმართლეს. ხელოვნური ინტელექტის შესახებ სწავლება მოსწავლეებს აწვდის უნარებს, შეაფასონ მედია შინაარსის სანდოობა და ავთენტურობა. კრიტიკული აზროვნებითა და გადამოწმების ტექნიკებით ისინი მარტივად შეძლებენ AI-ის მიერ შექმნილი ან მანიპულირებული პოტენციური შინაარსის გამოვლენას.

ნავიგაცია, ალგორითმული კურირება: AI ალგორითმი ისე არის დაპროგრამებული, რომ ის გთავაზობთ პერსონალიზირებულ ინფორმაციას, რომელიც თქვენი ონლაინ ქცევისა და ძიების შედეგებზეა დაფუძნებული, რაც აყალიბებს საინფორმაციო ბუშტს. მედიაწიგნიერების სწავლება ხელოვნური ინტელექტის შესახებ კი ეხმარება მოსწავლეებს გაიაზრონ ალგორითმების ფუნქციონირების მეთოდები, უბიძგებს მათ მოიძიონ ინფორმაციის მრავალფეროვანი წყაროები და შეხედონ საკითხს სხვადასხვა პერსპექტივიდან.

ციფრული წიგნიერების გაძლიერება: AI არის ციფრული ლანდშაფტის განუყოფელი ნაწილი. AI-ის შესახებ სწავლება მედიაწიგნიერების კონტექსტში ხელს უწყობს სრულყოფილი ციფრული ცოდნის განვითარებას, რომელიც სულ უფრო მეტად ვრცელდება ყოველდღიური ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტში.

ეთიკური ჩართულობის ხელშეწყობა: მედიაწიგნიერების სფეროში ხელოვნური ინტელექტის შესახებ სწავლება იწვევს დისკუსიებს ამ ტექნოლოგიების ეთიკური შედეგების შესახებ, როგორიცაა კონფიდენციალობა, მონაცემთა შეგროვება და ალგორითმული ანგარიშვალდებულება. ის მოუწოდებს მოსწავლეებს კრიტიკულად იფიქრონ ხელოვნური ინტელექტის პასუხისმგებლობით გამოყენებაზე.

აქტიური მონაწილეობა: ხელოვნური ინტელექტის შესწავლით მოზარდებს ეძლევათ შესაძლებლობა აქტიურად ჩაერთონ მედიასა და ტექნოლოგიებში. მათ შეუძლიათ გამოიყენონ AI ინსტრუმენტები მედიის შესაქმნელად, კრიტიკულად გააანალიზონ AI-ზე ორიენტირებული შინაარსი და გააკეთონ ინფორმირებული არჩევანი. ეს ახალგაზრდებს აძლევს შესაძლებლობას, იყვნენ აქტიური კონტრიბუტორები და არა პასიური მომხმარებლები.

დამატებითი ინფორმაცია და ვიდეოები, რომელიც დაგეხმარებათ ინფორმაციის უკეთ შესწავლასა და სწავლებაში:

https://learning-corner.learning.europa.eu/learning-materials/what-artificial-intelligence_en

https://education.ec.europa.eu/news/ethical-guidelines-on-the-use-of-artificial-intelligence-and-data-in-teaching-and-learning-for-educators

პროგრამები, რომლებიც დაგეხმარებათ ხელოვნური ინტელექტის სწავლებაში: https://www.commonsense.org/education/lists/lessons-and-tools-for-teaching-about-artificial-intelligence

სავარჯიშო რომელიც შეგიძლიათ კლასში გამოიყენოთ : https://aiedu-ai-challenges.s3.us-west-1.amazonaws.com/AIChallenge4_ChatGPT.pdf

 

წყაროები:https://learning-corner.learning.europa.eu/learning-materials/what-artificial-intelligence_en

https://digitalcommons.uri.edu/jmle/vol11/iss2/2/  

https://www.forbes.com/sites/tomvanderark/2020/02/12/how-to-teach-artificial-intelligence/?sh=7bfde2495eac

https://idfi.ge/ge/artificial_intelligence_meaning_international_standards_ethical%20norms_recommendations_and_conclusions