დეზინფორმაციის ანატომია: გავრცელების მიზეზები, ეტაპები და თავდაცვის მექანიზმები
20 დეკ. 2024
491 ნახვა
უკვე არაერთი წელია, რაც დეზინფორმაცია ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს დემოკრატიისთვის და საზოგადოებებისთვის. შესაბამისად, არსებითია იმის გაგება თუ რატომ, როგორ იქმნება და ვრცელდება დეზინფორმაცია.
დეზინფორმაციის შექმნის მიზეზები
პოლიტიკური |
|
ეკონომიკური |
|
იდეოლოგიური და გეოპოლოტიკური |
|
ინდივიდუალური |
|
დეზინფორმაციის გავრცელება იშვიათად არის უმიზნო ქმედება. მის უკან, როგორც წესი, კონკრეტული მიზნები და მოტივაციები დგას, რომლებიც შეიძლება იყოს როგორც მარტივი, ასევე კომპლექსური.
დეზინფორმაციის გავრცელების ეტაპებია:
1. შექმნა - პირველადი ყალბი ინფორმაციის გენერირება
2. ადაპტაცია - სხვადასხვა აუდიტორიაზე მორგება
3. ლეგიტიმაცია - მცირე, მაგრამ აქტიური ჯგუფების მიერ გაზიარება
4. მეინსტრიმიზაცია - ფართო აუდიტორიამდე მიტანა
5. ექოს ეფექტი - მუდმივად გამეორება
დეზინფორმაციისგან თავდაცვის მექანიზმები
საზოგადოებრივი დონე |
|
ინდივიდუალური დონე |
|
დეზინფორმაციის გავრცელება კომპლექსურ პროცესს წარმოადგენს, რომელიც ადამიანის ფსიქოლოგიის, სოციალური პლატფორმებისა და თანამედროვე ტექნოლოგიების თავისებურებებს იყენებს. მისი წარმატებით გავრცელება დამოკიდებულია, როგორც შემქმნელების მოხერხებულობაზე, ისე საზოგადოების მედეგობაზე და ადამიანების მედიაწიგნიერების უნარებზე.
წყაროები:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23808985.2020.1759443#d1e234
https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/54482/1/9781000599121.pdf#page=88
მეტი ამ კატეგორიიდან
2025 წლის გლობალური რისკების ანგარიში: დეზინფორმაციისა და მისინფორმაციის გავლენა მსოფლიოზე
4 დღის წინ
ციფრული კომპანიების როლი დეზინფორმაციის და მისინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლაში (Meta, Google, TikTok მიდგომები)
4 დღის წინ
ხელოვნური ინტელექტის პლატფორმები ციფრული საგანმანათლებლო რესურსების შექმნისთვის
4 დღის წინ