ინფლუენსერები არიან ადამიანები, რომლებსაც სოციალური მედიის პლატფორმებზე მიმდევრების/გამომწერების ფართო აუდიტორია ჰყავთ და შეუძლიათ გავლენის მოხდენა ადამიანების შეხედულებებსა და ქცევებზე.

სოციალური მედიის ეპოქაში, ინფლუენსერები საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ. მათი გავლენა ვრცელდება მრავალრიცხოვან აუდიტორიაზე, რაც მათ უპრეცედენტო გავლენას ანიჭებს ინფორმაციის გავრცელებაში. თუმცა, ამ გავლენას თან ახლავს პასუხისმგებლობა, რომელიც ხშირად სათანადოდ არ არის გააზრებული. როდესაც ინფლუენსერები შემთხვევით ან მიზანმიმართულად ავრცელებენ დაუდასტურებელ ან მცდარ ინფორმაციას, ეს აზიანებს მედია ეკოსისტემას. UNESCO-ს ინფლუენსერების მოტივაციისა და პრაქტიკის პირველმა გლობალურმა კვლევამ (“Behind the Screens”, 2024) აჩვენა, რომ გამოკითხულთა ორი მესამედი გაზიარებამდე ინფორმაციას არ ამოწმებს. შესაბამისად, კრიტიკული მიდგომის, ინფორმაციის გადამოწმებისა და პასუხისმგებლიანი კომუნიკაციის კულტურის არსებობა მნიშვნელოვანია, როგორც ინფლუენსერებისთვის, ისე სოციალური მედიის ყველა მომხმარებლისთვის.

ინფლუენსერები ხშირად იყენებენ ისეთ ტექნიკებს, როგორიცაა ემოციური მანიპულაცია, ექსკლუზიურობის შეგრძნების შექმნა და ავთენტურობის იმიტაცია, რათა მათი გზავნილების დამაჯერებლობა გაზარდონ. ინფლუენსერების მიერ გავრცელებულ მისინფორმაციას და დეზინფორმაციას შეუძლია მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენოს, როგორც ინდივიდებს, ისე საზოგადოებას. კერძოდ, ეკონომიკურ სფეროში, მომხმარებლების შეცდომაში შეყვანამ პროდუქტის ან სერვისის შესახებ, შესაძლოა, კომერციული კომპანიების ფინანსური დანაკარგები გამიწვიოს. ამის გარდა, მისინფორმაცია და დეზინფორმაცია ასუსტებს ნდობას სამეცნიერო ცოდნის, მედიასა და ექსპერტული ცოდნის მიმართ. განსაკუთრებით სახიფათოა საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სფეროში არასწორი ინფორმაციის გავრცელება, რაც მაგალითად, COVID-19-ის პერიოდში განსაკუთრებით აქტუალური იყო. პოლიტიკურ დონეზე კი, მისინფორმაცია და დეზინფორმაცია აძლიერებს პოლარიზაციას და ხელს უშლის კონსტრუქციულ დიალოგს.

შესაბამისად, მედიაწიგნიერება კრიტიკულად მნიშვნელოვანი ხდება არა მხოლოდ ტრადიციული, არამედ სოციალური მედიის კონტექსტშიც. მომხმარებლებს უნდა ჰქონდეთ უნარი, გაარჩიონ სანდო ინფორმაცია მისინფორმაციისა და დეზინფორმაციისგან, შეძლონ ინფლუენსერების მოტივების ანალიზი და შეამოწმონ წყაროების სანდოობა. ციფრული წიგნიერებისა და მედიაწიგნიერების, კრიტიკული აზროვნებისა და ფაქტების გადამოწმების უნარების განვითარება კი, საზოგადოებას ინფორმირებული გადაწყვეტილებების მიღებაში ეხმარება.

წყაროები:
https://www.unesco.org/en/articles/2/3-digital-content-creators-do-not-check-their-facts-sharing-want-learn-how-do-so-unesco-survey
https://www.researchgate.net/publication/382911045_Fakefamous_how_do_influencers_use_disinformation_to_establish_long-term_credibility_on_social_media